De Bibliotheek op school als onderdeel van de organisatie
De uitbreiding van samenwerkingen met nieuwe scholen en kinderopvanglocaties roept interessante vragen op voor bibliotheken. Of je er nu net mee begint of al jaren onderweg bent en aan doorontwikkeling toe bent, de uitdagingen en vraagstukken kunnen vergelijkbaar zijn. Manja Mekking, directeur van de bblthk (Bibliotheek Wageningen), en José Tammer, Specialist Educatie en Projectleider, delen hun bevindingen en ervaringen met de opstart van de ‘Bibliotheek op school‘ met steun van Rijnbrink.
Strategisch doel 2025 in één klap behaald
Manja benadrukt het belang van aandacht voor leesvaardigheid bij de jeugd en jongeren, en hoe de Bibliotheek daarin een cruciale rol heeft, naast het onderwijs . “Het doel moet zijn dat we samen met het onderwijs de leesvaardigheid gaan verhogen en de Bibliotheek op school is inmiddels een bewezen programma van de bibliotheeksector. In onze strategie hebben we vastgesteld dat we hieraan willen werken en bijdragen. Vanaf 2021 is onze focus verlegd van 0 – 6 jaar naar 0 – 12 jaar.” José vult aan: “Ik ben lid van de projectgroep ‘Kind Centraal’, van de gemeente Wageningen. Als projectgroep hebben we het doel om het welzijn van kinderen in Wageningen te bevorderen. Toen de NPO-gelden beschikbaar kwamen, wilden wij als Bibliotheek graag deelnemen aan de Bibliotheek op school. Dankzij onze aanpak konden we met die middelen starten bij vier scholen, waardoor we onze strategische doelstelling voor 2025 in één klap behaalden. Een enorme verrassing, maar ook spannend.”
Neuzen in dezelfde richting
José vervolgt: “En toen ‘moesten’ we aan de slag. We kregen daarbij ondersteuning van Rijnbrink. Er werd aangeraden om vanaf het begin gezamenlijk op te trekken met alle betrokkenen in de organisatie (van management tot de leesconsulent). Om samen goed te bepalen welke koers we willen varen en zodat de Bibliotheek op school echt onderdeel is van onze organisatie. Dat is voor ons heel zinvol geweest.” Manja: “José is daarnaast bij verschillende bibliotheken op bezoek geweest om ervaringen op te halen. Onder begeleiding van Rijnbrink hebben José en ik een aantal sessies gedaan met de beoogde leesconsulenten. En zo hebben we alle bouwstenen met elkaar doorgenomen en daar onze eigen doelstellingen voor bepaald. We begonnen allemaal op nul, hebben het proces gezamenlijk doorlopen en daardoor staan de neuzen in dezelfde richting. Onze visie is: als we het gaan doen, willen we het ook goed doen en met draagvlak van alle partijen. Zowel qua inzet als qua financiën.”
Interne medewerkers omscholen en bijscholen
“We hebben ervoor gekozen om niet één leesconsulent aan te stellen voor alle vier de scholen, maar vonden het een mooie gelegenheid voor interne medewerkers om hun takenpakketten te diversifiëren of uit te breiden. Dat was aan de ene kant heel pittig, want iedereen moest omgeschoold worden of bijgeschoold. Naast het bestaande takenpakket kwam dit er ineens bij. Tegelijkertijd verrijkt dat het team enorm en heeft het een meerwaarde dat de leesconsulenten ook in de publieksdienst staan. Een herkenbaar gezicht voor de kinderen op school”, vertelt Manja.
Impact op onderlinge samenwerking
“We hadden al een goede relatie met de scholen in Wageningen.”, vertelt José. “Wel zijn de deelnemende scholen meer op ons gericht. Dat merken we in de samenwerking. We zijn een echte vraagbaak voor ze en er wordt veel overlegd met onze leesconsulenten. De cursus ‘Open Boek’ voor leescoördinatoren van scholen zijn ook door onze leesconsulenten bijgewoond. Zo trekken ze vanaf het begin gezamenlijk op en dat is heel waardevol. We kunnen dat niet volhouden als we gaan uitbreiden, maar misschien is een middenweg mogelijk waarbij de eerste en laatste bijeenkomst door beiden wordt bijgewoond.” Manja vult aan: “Wat ik ook een mooi resultaat vind, is dat het team van vier leesconsulenten zich gaat specialiseren in ieder één aspect. Dan gaat het om: het systeem, de collectie, mediawijsheid en projecten en werkvormen.”
Evelien Wietsma, adviseur van Rijnbrink, laat weten: “Het was een prettige samenwerking, waarbij BBLTHK continu zelf in the lead was. Er zijn mooie stappen gezet. Het was helpend om te focussen op het team en interne samenwerking, de mensen meteen mee te nemen. De opzet van de bouwstenensessie wordt nu ook gebruikt bij andere Bibliotheken die in deze fase bezig zijn met een ambitietraject voor de doorontwikkeling of herijking van de Bibliotheek op school of BoekStart in de kinderopvang.”
Na de vliegende start van de Bibliotheek op school met lessons learned, kijkt bblthk middels een ambitietraject ook naar een goed plan voor BoekStart in de kinderopvang. Daarin zitten ze in de opstartfase. Wekt dit item interesse op of heb je vragen bij de opstart of doorontwikkeling van de Bibliotheek op school en/of Boekstart in de kinderopvang? De adviseurs van Rijnbrink kunnen bij dergelijke vragen ondersteunen. Neem contact op met Linda Voortman, Evelien Wietsma, Erwin Karst of programmalijncoördinatoren Jeannette Hofman of Iris Meuleman.