In het zonnetje: Vrijwilligers van het IDO
Vrijwilligers zijn goud waard. Dat geldt zeker voor de mensen die zich inzetten voor het Informatiepunt Digitale Overheid (IDO) in onze bibliotheken. Ze helpen inwoners die zijn vastgelopen in de digitale wereld, bieden een luisterend oor en maken het verschil zonder daar iets voor terug te vragen. Op 7 december was het de Dag van de Vrijwilliger. Daarom zetten we deze vrijwilligers in de bibliotheek én het werk dat zij doen graag in het zonnetje.
Wat is het IDO?
Het IDO is een gratis inloopspreekuur in de bibliotheek, bedoeld voor iedereen die hulp nodig heeft bij digitale overheidsvragen. Denk aan het aanvragen van een DigiD, het invullen van formulieren van de overheid of hulp bij een OV-chipkaart of zorgverzekering.
De vragen zijn zelden in vijf minuten opgelost. En dat hoeft ook niet. Er is tijd. Er is aandacht. En er zijn mensen zoals vrijwilliger Jolande Eijkelenkamp, die met je meekijken. ‘Toen ik stopte met werken, wilde ik wat blijven doen en met mijn hoofd bezig zijn,’ vertelt ze. ‘De digitale wereld gaat natuurlijk supersnel, daarin wilde ik bijblijven. Bij het IDO werk je zelf ook veel met de computer. Ik vind het leuk om dingen uit te zoeken en soms krijg ik een vraag die ik nog niet eerder heb gehad. Daar leer ik dan ook weer van. Dat is win-win.’
Vrijwilligers draaien de tent
Liesbeth Schadee, coördinator van het IDO in Bibliotheek Deventer, ziet dagelijks hoe belangrijk de vrijwilligers zijn. ‘We hebben 80 medewerkers en meer dan 300 vrijwilligers. Zonder hen? Dan kunnen we de tent gewoon sluiten.’
De IDO-spreekuren draaien op hun inzet. Vrijwilligers helpen mensen op weg, luisteren, zoeken mee, geven uitleg. En ze doen het niet omdat het moet, maar omdat ze iets willen betekenen. ‘Het mooie is,’ zegt Liesbeth, ‘dat ze het doen vanuit hun hart.’
Het rooster maken doet ze bewust met ruimte: ‘Ik plan per kwartaal. Vrijwilligers geven aan wanneer ze wél en niet kunnen, en daarna regelen ze onderling de wissels. Het werkt eigenlijk hartstikke goed. Er is veel verantwoordelijkheid, maar ook veel vertrouwen.’
Steeds een ander gesprek, op steeds een andere plek
Jolande draait mee op vier verschillende locaties in Deventer: Verbindingscentrum De Fontein, Bibliotheek Keizerslanden, Bibliotheek Centrum en in Huis van de Wijk in Rivierenwijk. ‘Overal is de dynamiek anders. In Rivierenwijk is ook een Oefenplein, daar help ik soms ook mensen die met taal willen oefenen. Die afwisseling vind ik leuk.’
Elke locatie, elke dag, elke bezoeker is weer anders. En het mooie is: je hoeft geen expert te zijn om te helpen. Je moet vooral goed kunnen luisteren. En weten waar de grens ligt van wat je mag doen. ‘Ik zeg altijd: handjes op de rug,’ zegt Liesbeth. ‘Laat mensen zoveel mogelijk zelf doen en blijf goed luisteren of iemand nog oké is met wat er gebeurt.’
Van trainingen tot sparringpartner
Ook Karlijn van Wijk, adviseur Basisvaardigheden bij Rijnbrink, benadrukt hoe belangrijk vrijwilligers zijn. ‘Zonder vrijwilligers zijn we nergens. Zo simpel is het.’
Karlijn is in Gelderland en Overijssel het aanspreekpunt voor alles rondom het IDO en verzorgt ook de trainingen voor nieuwe vrijwilligers en medewerkers. ‘Daarin leren ze wat ze gaan doen en wat ze mogen doen. Dat laatste is belangrijk. Mensen komen soms met heel persoonlijke of ingewikkelde situaties. Het is goed om te weten waar jouw rol eindigt.’
Rijnbrink ondersteunt bibliotheken op allerlei manieren, vertelt ze. ‘Dat kan gaan over het maken van een sociale kaart met de coördinator, of meedenken met een vrijwilliger die een ingewikkelde situatie heeft meegemaakt. We zijn er echt als vraagbaak en sparringpartner.’
Vertrouwen en verbinding
Het werk bij het IDO gaat verder dan alleen praktische hulp. Het gaat ook over vertrouwen. ‘Dat iemand speciaal vraagt of jij er volgende week weer bent, dat raakt me echt,’ zegt Jolande. ‘Dat ze je herkennen, dat ze durven terugkomen. Dat is toch mooi?’
Volgens Karlijn zorgt het IDO ervoor dat mensen zich gezien en gehoord voelen, ook als ze digitaal minder vaardig zijn. Die erkenning doet iets met iemands zelfvertrouwen.
Meer dan een spreekuur
Het IDO is in ontwikkeling. In Deventer wordt steeds vaker gewerkt met gecombineerde spreekuren: IDO en DigiHulp naast elkaar, zodat bezoekers met alle digitale vragen geholpen kunnen worden. En soms zelfs buiten de muren van de bibliotheek. Met IDO-mobiel gaan medewerkers en vrijwilligers letterlijk de wijk in. ‘De bibliotheek is van iedereen,’ zegt Liesbeth. ‘Maar niet iedereen komt in de bibliotheek.’ Daarom trekt het IDO in Deventer er soms op uit met de IDO-mobiel: om juist die mensen te bereiken.
Ook vrijwilliger worden?
Wil je zelf ook iets betekenen voor een ander en tegelijkertijd je eigen kennis bijhouden? Dan is vrijwilligerswerk bij het IDO misschien iets voor jou. Op de website van de bibliotheek bij jou in de buurt vind je een overzicht van de vrijwilligersfuncties.
Liesbeth: ‘In Deventer is Judith Tool de vrijwilligerscoördinator. Zij organiseert eens in de zes weken informatiebijeenkomsten voor iedereen die interesse heeft. Je kunt je daar vrijblijvend voor aanmelden via onze website.’
Als je daarna aan de slag wilt bij het IDO, volgt er een intakegesprek waarin je samen kijkt of het werk bij je past. Je krijgt een scholingstraject, mag een paar keer meelopen en je bepaalt in overleg waar en hoeveel je wilt doen.
Een dag om bij stil te staan
Op de Dag van de Vrijwilliger zeggen wij: bedankt. Bedankt voor je tijd. Voor je inzet. Voor je energie. Vrijwilligers zoals Jolande zijn onmisbaar! Ze maken onze bibliotheken menselijk.
