Prinsjesdag 2025: dit betekenen de plannen voor bibliotheken en MFCO’s
Wat verandert er door Prinsjesdag 2025 voor bibliotheken? Van structureel geld voor dBos en BoekStart tot BTW-regels en ANBI-portalen. Onze teamleider Financiën en Control, Gaby Erckens, heeft de gepresenteerde plannen doorgespit en de vijf belangrijkste thema’s voor bibliotheken op een rij gezet.
1. Structurele financiering voor dBos en BoekStart
Goed nieuws voor leesbevordering! Het kabinet zet de tijdelijke subsidies voor de Bibliotheek op school (dBos) en BoekStart vanaf 2027 om in een structurele financiering. In 2027 gaat het om €38 miljoen en vanaf 2028 wordt dat €50 miljoen per jaar. Dat geeft je als bibliotheek en als partner (school of kinderopvang) de zekerheid om te blijven investeren in leesbevordering.
2. Zorgplicht bibliotheken: decentralisatie-uitkering
Bibliotheken en gemeenten werken nu al volop aan de voorbereidingen op de zorgplicht. Om dat te ondersteunen is er in 2025 en 2026 een decentralisatie-uitkering beschikbaar: €2,95 per inwoner, met een minimum van €100.000 per gemeente.
In de Miljoenennota 2026 staat deze uitkering niet als aparte nieuwe maatregel, maar hij blijft wel onderdeel van de begroting. Deze tijdelijke regeling is bedoeld als overbrugging richting de zorgplicht. Gemeenten en bibliotheken kunnen het geld nu al inzetten om hun bibliotheekvoorziening toekomstbestendig te maken. Denk aan investeringen in gebouwen, collecties, programmering of digitale voorzieningen.
3. Bezuinigingen bij ministerie van OCW
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) krijgt te maken met structurele bezuinigingen op de eigen organisatie. Wat dit precies gaat betekenen voor de bibliotheeksector is nog lastig te zeggen.
Mogelijk krijgen bibliotheken minder directe ondersteuning vanuit Den Haag. Ben je een MFCO die afhankelijk is van overheidssteun? Dan is het slim om alvast te onderzoeken hoe je de samenwerking kunt versterken om zo kostenefficiënt mogelijk te werken.
4. Uitbreiding BTW-vrijstelling
De BTW-vrijstelling voor levering en diensten van sociale of culturele aard wordt wettelijk vastgelegd per 1 januari 2026. Instellingen die geen winst beogen, hoeven hierdoor geen BTW af te dragen over bepaalde activiteiten.
Belangrijk om te weten: de eerder voorgestelde BTW-verhogingen voor sport, kunst, cultuur en boeken gaan niet door. Het lage tarief van 9% blijft dus bestaan.
Meer weten over BTW en de Bibliotheek? Samen met Probiblio maakten we een BTW-handboek voor bibliotheken.
Bekijk de tips en het handboek
5. ANBI-regeling
Er komen twee digitale portalen voor ANBI’s (Algemeen Nut Beogende Instellingen). Bibliotheken met een ANBI-status kunnen hier straks gebruik van maken. In het ene portaal kunnen ANBI’s hun verplichte publicatiegegevens eenvoudig invoeren en openbaar maken voor publiek. Dit vergroot de transparantie.
Het andere portaal is bedoeld om het berichtenverkeer tussen ANBI’s en de Belastingdienst te vergemakkelijken. Dit draagt bij aan het veilig en gestructureerd aanleveren en verwerken van de ANBI-gegevens.
Demissionair kabinet
Omdat het kabinet demissionair is, bevat de Miljoenennota weinig grote koerswijzigingen. Veel hangt af van de komende verkiezingen en het nieuwe kabinet.
Wat betekent dit voor jou?
De aangekondigde plannen zijn voor bibliotheken vooral signalen van meer zekerheid en nieuwe kansen. Zeker op het gebied van leesbevordering biedt de structurele financiering perspectief. Tegelijk vragen de bezuinigingen bij OCW en de veranderingen rondom ANBI om flexibiliteit en alertheid.
Meer weten of samen aan de slag?
Werk jij aan de doorontwikkeling van je bibliotheek en zoek je een sparringpartner? Of wil je ondersteuning bij het vertalen van deze landelijke ontwikkelingen naar jouw lokale plannen en begroting? Wij denken graag met je mee!
