Met (taal-)stages haal je ‘buiten’ naar binnen
In Bibliotheek Nijkerk lopen al jaren stagiaires mee in de alledaagse praktijk. Sinds 2015 zijn daar de taalstages bijgekomen. Mensen van allerlei komaf zijn welkom om werkervaring op te doen en om te leren meekomen in de (Nederlandse) maatschappij. Bibliotheekmedewerkers hebben er ook veel aan:
“Je leert van elkaar.”
Directeur Roel Zuidhof van Bibliotheek Nijkerk: “Iedereen heeft het over inclusie, maar dan moeten we zelf het goede voorbeeld geven. Ik vind: voor iedereen is een plek! Wij hebben al jaren werkervaringsplekken voor jongeren en geven ook ruimte aan mensen met taakstraffen vanuit de reclassering.”
Sinds de intrede van het Taalhuis, in 2015, zijn daar de taalstages bijgekomen. Zuidhof: “Er zijn mensen uit Litouwen, Syrië, Suriname, Polen, Bosnië bij ons geweest."
Bibliotheek is er juist voor nieuwkomers
De taalstages zijn erg succesvol: het is een goede manier voor nieuwkomers om in contact te komen met anderen.”
Waarom het goed werkt? Zuidhof: “In onze samenleving regeert de agenda. Als mensen elkaar tegenkomen op straat of in de sportschool is er geen tijd om te praten. Je spreekt elkaar niet zomaar aan. Vluchtelingen kennen de Bibliotheek niet, waar je gewoon kunt zitten, internetten, kletsen of koffiedrinken. De Bibliotheek is juist voor hen een ideale plek om kennis te maken met de maatschappij. Een Bosnische man die bij ons stage liep vertelde later dat hij ‘mijmerde tussen de boekenkasten’. “Op deze manier kon hij beginnen met het verwerken van zijn verleden. Hij is nu trouwens een van de beste fine artists in Nederland: Drago Pencenica."
Hij vervolgt: "Een dame uit Suriname durfde wegens een moeilijk verleden niet in de front office te werken. Na afloop van de stage was dat voorbij. Ze werkt nu in een naburige Bibliotheek.”
Op dit moment werken twee jongens van de zorginstelling ’s Heeren Loo in de Bibliotheek en lopen diverse middelbare scholieren maatschappelijke stage.
Ook zijn er cliënten met bijvoorbeeld PDD-NOS.
Daarnaast loopt Sucharita uit India taalstage. Sucharita heeft nu een baan als onderwijsassistent in de regio en werkt nog één dag in de week in de Bibliotheek, ze doet dat graag omdat ze er veel heeft geleerd. “Nadat ik naar Nederland was gekomen, dacht ik dat mijn jarenlange ervaring als lerares in India, voldoende zou zijn om werk te vinden. De enige taal waar ik goed in was, was Engels. Maar ik besefte al snel dat het leren van het Nederlands verplicht was. Naast het wekelijkse leren van de taal bij het Taalpunt, begon ik als gastvrouw in de Bibliotheek. Ik heb verschillende taken zoals boekarrangementen samenstellen; het zoeken naar gereserveerde boeken; het verwijderen van de niet afgehaalde boeken uit de kast met reserveringen, enzovoort."
Nieuwe woorden uit boeken geleerd
Sucharita leerde nieuwe woorden en hun betekenis van de titels van de boeken. "Gaandeweg kon ik eenvoudige boeken lezen en later boeken van een hoger niveau, hoewel nog niet volledig. De boeken gaven me inzicht in de Nederlandse cultuur en tradities, de maatschappij en de geschiedenis. Ik kan vrij communiceren met het team van de Bibliotheek. Een goede sfeer is belangrijk om de remming van het spreken te overwinnen. Wat aanvankelijk een uitdaging was, is nu een gewoonte. Nu heb ik mijn Nederlandse taaldiploma ontvangen en ben werkzaam aan het Corlaer College!”
"Een goede sfeer is belangrijk om de remming van het spreken te overwinnen" (Sucharita, rechts)
"Het ging een tijdje niet goed met me. Maar hier ben ik op mijn plek: ik kan mijn werk zelfstandig doen." (Dirk, uiterst links)
Intake is belangrijk
De (Taal-)stages in de Bibliotheek Nijkerk zijn op een organische manier ontstaan. Wegens bezuinigingen is de bovenverdieping gedeeltelijk verhuurd aan andere partijen. Zo zitten Vluchtelingenwerk en welzijnsorganisatie Sigma sinds enige tijd in het pand. Ook heeft het Sociale Wijkteam er een plek. “We lopen daardoor makkelijker bij elkaar binnen, waardoor we een regelmatige aanvoer van (taal-)stagiaires hebben. Een minpunt is zo een pluspunt geworden: we hebben buiten echt naar binnen kunnen halen”, zegt Petra Boessenkool, teamleider bij de Bibliotheek Nijkerk (rechts op de achtergrondfoto).
Petra doet de intake van de stagiairs. Roel Zuidhof: “Een voorwaarde voor alle stages is dat het team zich er goed bij voelt: de stagiairs moeten zelfstandig kunnen werken onder begeleiding van de medewerkers. Voor de taalstagiairs komt daar bij dat zij gemotiveerd moeten zijn om de Nederlandse taal te leren. Een goede intake is daarom erg belangrijk.”
Petra:“We kijken tijdens de intake heel goed naar waar iemand past, waar de interesses liggen en welke belasting hij of zij aankan, in het geval van een beperking. De taken kunnen dus variëren. We spreken standaard een proefperiode af van vier weken, daarna kijken we of en hoe we verdergaan.”
Alfabet, alfabet, alfabet
Stagiairs voeren voornamelijk praktische taken uit zoals boeken opruimen, folders aanvullen, stoelen rechtzetten, dvd’s sorteren, Boekstartboekjes schoonmaken, PR-middelen verspreiden en meer. “Belangrijk is om de klanten goed te woord te staan’, zegt Petra. ‘Ze zijn het eerste aanspreekpunt voor de bezoekers van de Bibliotheek. Als stagiair begin je vaak met boeken opruimen. Ik zeg altijd: alfabet, alfabet, alfabet. We hebben duizenden boeken, als je de gereserveerde boeken moet opzoeken is het een ramp als ze niet op de goede plek staan.”
De stagiairs werken twee keer per week maximaal drie uur per dag en zijn nooit alleen: er is altijd wel iemand in de Bibliotheek om op terug te vallen. “Veel stagiairs vinden snel hun plekje. Ze maken onderdeel uit van het team.”
14 stagiairs per week
Petra: “In de ochtend is er vaak een taalstagiair (gastvrouw/heer). ’s Middags komt er iemand met een lichamelijke of psychische beperking. Deze mensen komen vaak bij ons via bemiddeling van een zorg- of welzijnsinstelling. Sommigen komen hier al jaren.
Daarnaast werken er ‘s middags ook scholieren, die hun maatschappelijke stage in de Bibliotheek komen doen. In totaal werken op deze manier gemiddeld 14 mensen per week bij ons: acht mensen vanuit instellingen en samenwerkingen en zes scholieren. Er is gemiddeld één taalstagiair."
Sssttt voorbij
De bezoekers waarderen dat de Bibliotheek ruimte heeft voor iedereen, weet Petra.
“Bezoekers hoeven niet altijd meer geholpen te worden, ze kunnen heel veel zelf. De Bibliotheek is een multifunctionele ruimte. De tijd van ‘sssttt’ is voorbij. Deze stage biedt de bezoeker ook een kans om met mensen uit andere culturen te praten.”
Ambassadeurs van de Bibliotheek
Meta Dekker is Taalhuismedewerker bij de Bibliotheek (links op de foto): “Als vluchtelingen of statushouders voor het eerst komen, krijgen ze van ons een rondleiding en een gratis jaarabonnement. 70% maakt daar gebruik van, met name als er kinderen zijn. Ze ontmoeten andere vluchtelingen bij de computers en in het Leescafé. Ook komen ze elkaar tegen bij het Taalhuis. Soms nemen ze vrienden mee naar activiteiten. Zo vertelt het zich verder wat er in de Bibliotheek te doen is.”
Ze willen Nederlands leren
Meta vervolgt: “De mensen die een taalstage willen doen, komen binnen via VluchtelingenWerk of via een taalvrijwilliger. Soms vragen ze het zelf. Vaak hebben zij in hun eigen land een goede baan gehad of iets met literatuur te maken gehad. Enkelen zijn bijvoorbeeld leraar Engels geweest. Ze willen graag Nederlands leren. Uiteindelijk spreken ze Nederlands met af en toe een Engelse zin erdoor.” Petra vult aan: “Je leert andere culturen kennen en leert van elkaar. De (taal-)stagiaires zijn de ambassadeurs van de Bibliotheek. En de Bibliotheek bereikt op deze manier ook de omgeving van de stagiair.”
Meerwaarde
Bibliotheken die ook (taal-)stagiaires willen begeleiden raadt Petra het volgende aan: “Neem contact op met welzijnsorganisaties, vrijwilligersorganisaties of aanbieders van inburgeringscursussen in de regio. Ze zullen er blij mee zijn! “ Ze besluit: “Het vraagt wel wat van de organisatie maar het is van absolute meerwaarde voor alle partijen.”